تحقق اهداف اکنشاف نفت دریای خرر با روشن شدن مشعل چاه دوم

طلای سیاه در بزرگترین دریاچه ی جهان

ساعت 21 روز بیستم اردیبهشت سال 91  روزی تاریخی در تقویم صنعت نفت ایران است . آغاز فوران نفت ار دریای خزر ، میدانی که بعد ها  سردار جنگل نام گرفت  و امید های فراوانی را برای  ایران به وجود آورد . قبل از شناسایی دقیق  منابع هیدرو کربوری این میدان ، از سوی مسئولان وقت  وزارت نفن ابتدا اعلام شد  که این میدان گازی است  اما بعد ها با مطالعات دقیق تر  مشخص شد که این میدان نفتی است  و 2  میلیارد بشکه ذخایر نفت قابل استحصال  با درجه api 38 دارد که با احتساب ضریب بازیافت 25 درصد ، 500 میلیون بشکه آن قابل استحصال است . اگرچه اکنون نیز این عدد  با مشخص شدن نتایج خفاری  اکتشافی چاه دوم  بیشتر تخمین زده می شود. اما باید در نظر داشت  برداشت  نفت از میدان بزرگ سردار جنگل تفاوت بسیاری  با دیگر میدان های دریایی کشور دارد  و آن هم قرار گیری  این میدان در ابهای عمیق دریای خرز است . عمیق ترین قسمت خزر 1025 متر است و این در حالی است که عمیق ترین قسمت خلیج فارس  تا 90 متر عمق دارد .

 کارشناسان  و متخصصان حفاری صنعت نفت معتقدند ، حفاری در آب های عمیق بسیار سخت تر و پیچیده تر از آب های کم عمق است  و نیاز به تخصص فراوان دارد که اکنون با توجه به تخصصی که در کشور به وجود آمده  متخصصان حفاری کشور  با باشگاه کشور های صاحب حفاری در آب هاب عمیق  ورود کرده اند  . اما ذکر این نکته نیز اهمیت دارد که استحصال نفت از ابه هایعمیق  به مراتب سخت تر و پیچیده تر  از تولید  از چاه های خشکی  و آب های کم عمق است  و با توجه به نبود فناوری های  مربوطه در ایران  این اقدام به مطالعات گسترده  دارد  در هر حال اکنون بعد از گذشت 2 سال از تاریخ شروع حفاری میدان سردار جنگل  اهداف توسعه ای این میدان مشخص شد و مشعا  چاه دوم هم روشن شد .
نتایج مثبت لرزه نگاری  رد بخش ایرانی خزر
  در  فاصله سال های 1999 تا 2000 میلادی  با هدف مطالعه جامع در بخش ایرانی خزر کنسرسیومی  متشکل از سه شرکت صاحب نام  شل،لاسمو،وبااویل  به همکاری نفت خزر تشکیل شد  که در نتیجه آن یک گروه تحت عنوان گروه مطالعاتی خزر جنوبی شروع به کار کرد  و مهمترین دستاورد آن  معرفی ناحیه عمیق  بخش ایرانی دریای خزر  به عنوان منطقه دارای طرفیت مطلوب بود.  یکی از اهداف این گروه پی بردن به این مسئله بود که ایا می توان از  بخش ایرانی دریای خزر انتظار یک سیستم نفتی متشکل از (سنگ منشا ، سنگ مخزن و پوش سنگ ) را داشت یا خیر که با بررسی های انجام شده  پاسخ این سوال مثبت تشخیص داده شد  و در طول 22 ماه ، 10 هزار کیلومتر اطلاعات لزه ای 2 بعدی  برداشت شد . این گروه مطالعاتی  همچنئین اطلاعات مربوط به 26 چاه حفاری شده  در کشور های آذربایجان  و ترکمنستان را بررسی کردند  و ارتباط میان سازند های موجود در چاه های مختلف این کشور و چاه های  حفر شده در ایران را مقایسه کردند ، همچنین مطالعات ژئوشیمیایی  نشت های نفتی  و بررسی همخوانی میان این نشت ها  و سنگ منشا های موجود در کشور های مجاور  از دیگر فعالیت های این گروه بود و در نهایت با انجام مطالعات زمین شناسی  و ژئوفیزیک  86 ساختار زمین شناسی در دریای خزر کشف شد  که 46 ساختار آن  ار وضعیت بهتری برخوردار بودند  و از میان آن ها نیز  هشت ساختار منتخب  در اولویت مطالعات جامع برای اکتشاف و تولید قرار گرفتند . در همین راستا از بهمن  ماه 88 عملیات حفاری روی یکی از این هشت  بلوک اولویت دار انجام شد که نتیجه آن کشف میدان هیدروکربوری سردار جنگل در آب های عظیم دریای خزر بود
مخاطرات زمین شناسی  و معضل کار در دریاهای عمیق
  این اکتشاف ،زمانی اهمیت دو چندان می یابد  که به وجود مخاطرات زمین شناسی از جمله جریان های موجود  در کف بستر دریا و وجود آب های پر فشار کم عمق ، سیستم گسلی پیچیده و فعال ، گاز های کم عمق و سرعت رسوب گذاری بالا  که سبب تولید لایه های  با فشار سازندی  بحرانی و غیر عادی  می شود به عنوان معضلات کار در دریاهای عمیق توجه کنیم  . نبود چاه یا میدان های نفتی مجاور  به منظور انجام عمل تطابق مهمترین چالش کار زمین شناسان ایرانی عملیاتی در بخش ایرانی حوضه خزر است.
عملیات جا به جایی سکوی نیمه شناور امیر کبیر
 پس از حفر اولین چاه  در دریای خزر  و کشف میدان سردار جنگل مقرر شد  که سکوی نیمه شناور اکیر کبیر  جهت اکنشاف  و دست یابی به منابع هیدروکربنی جدید به موقعیت از پیش تعیین شده ای منتقل شد . با جا به جایی هشت لنگر  سکوی امیر کبیر به وسیله  شناور های کاسپین  به موقعیت جدید منتقل و در ادامه لنگر هایی که به بویه متصل بودند  به سکو متصل شده  و عملیات تثبیت سکو در موقعیت جدید نهایی شد.  این عملیات به مدت 36 روز شبانه روزی انجام گرفت .
روشن شدن مشعل چاه دوم
 پس از پایان عملیات حفاری چاه اکتشافی  دوم سردار جنگل تا عمق 3500 متری دریای خزر ، ازمایش های جریان دهی نفت از چاه با موفقیت به پایان رسید  و تمامی اهداف حفاری اکتشافی - توصیفی چاه دوم در این عملیات محقق و به ثبت رسید . در عملیات های مزبور ، اطلاعات فشار ، دما ،  مسزان نفت و نسبت گاز به نفت کسب و نمونه گیری های سطحی  از گاز و نفت و دیگر پارامتر های